Oceny końcoworoczne, jak to działa?

W najbliższych tygodniach – poza maturami – najważniejszą rzeczą w życiu szkolnym osób uczących się będzie klasyfikacja końcoworoczna. Składają się na nią oceny z osiągnięć edukacyjnych (tj. wszystkich przedmiotów, których uczycie się w szkołach) oraz ocena z zachowania.

Pomijając zasadność oraz tryb samej klasyfikacji chcielibyśmy wyjaśnić wam to, jaki stan prawny obowiązuje w zakresie oceniania z osiągnięć edukacyjnych oraz oceniania zachowania – tak, abyście wiedzieli na co uważać, czego szkoła nie może oraz jakie działania podejmowane przez szkołę są bezprawne.

Klasyfikacja z osiągnięć edukacyjnych odbywa się na podstawie ustawy o systemie oświaty oraz statutu waszej szkoły. Najważniejsze jest to, iż nie powinniście być oceniani za waszą średnią – lub co gorsza – średnią ważoną, ani ilość sprawdzianów, kartkówek oraz innych form sprawdzania waszej wiedzy i umiejętności.

Oceniani jesteście za spełnienie wymagań edukacyjnych, które określone są na początku roku szkolnego. Wasi nauczyciele i nauczycielki z poszczególnych przedmiotów powinni przedstawić wam stosowne wymagania edukacyjne we wrześniu ubiegłego roku. To na ich podstawie, tj. za ich spełnienie (wykazanie wiedzy i umiejętności) powinniście zostać ocenieni. Nadto, z pomocą przyjdzie statut waszej placówki, który powinien wskazywać na progi oceniania – np. to, że za 40% otrzymujecie ocenę dopuszczającą, za 50-60% ocenę dostateczną i tak dalej. Oznacza to, ocenę otrzymujecie za to, jaki element całości wymagań edukacyjnych spełniliście w czasie roku szkolnego – niezależnie od jakichkolwiek innych czynników.

Nadto, waszą ocenę mogą poprawić udziały w konkursach czy olimpiadach (w przypadku np. zostania laureatem lub finalistą/tką), jednak nie może być to element obowiązkowy, celem uzyskania ocen najwyższych, a jedynie nagroda dla finalistów i zwycięzców konkursów i olimpiad.

Powinniście być nadto poinformowani o przewidywanych ocenach, w terminie oraz w sposób określony w statucie szkoły. Od ustalonej oceny końcoworocznej możecie się odwołać – od dnia jej ustalenia, do maksymalnie dwóch dni roboczych po zakończeniu zajęć lekcyjnych w waszej szkole. Szczegółowy tryb wniesienia zastrzeżenia przewiduje art. 44n ustawy o systemie oświaty.

Ocenianie z zachowania ma dużo mniej formalny tryb i nie jest ono tak szeroko opisane w przepisach prawa powszechnie obowiązującego. Co więcej – ocena z zachowania nie może wpływać na promocję do klasy wyższej lub ukończenie szkoły.

Ocenianie z zachowania powinno polegać na ocenianiu przestrzegania zasad współżycia społecznego, norm etycznych oraz obowiązków określonych w statucie szkoły. To właśnie statut szkoły będzie głównym dokumentem wskazującym na ocenianie waszego zachowania.

To w statucie znajdują się wszelkie prawa osób uczących się, jak i ich obowiązki (oraz nakazy i zakazy określonego zachowania), za nieprzestrzeganie których mogą grozić wam kary statutowe, a w wyniku tego obniżenie oceny z zachowania.

Pamiętajcie, że na ocenę z zachowania nie powinny mieć wpływu działania, które szkoła podejmuje bezprawnie – nikt nie ma prawa zakazać osobie pełnoletniej wychodzenia ze szkoły lub samodzielnego usprawiedliwiania się, zakazuje się regulowania wyglądu osób uczących się, a każdy z was ma prawo do ekspresji oraz wyrażania swojego własnego zdania.

Wszelkie kwestie dot. oceniania osiągnięć edukacyjnych, zachowania oraz praw i obowiązków osób uczących się znajdziecie na naszej stronie internetowej – variaposnania.pl w zakładce FAQ Prawne.